dinsdag 27 maart 2012

Academische mode

In mijn  mailbox ontving ik laatst de volgende tekst over de studie filosofie van de wetenschap en technologie aan de universiteit Twente:

 “De studie is niet gericht op de klassieke filosofie, maar juist op het toepassen van filosofie. Vertrekpunt is altijd wetenschappelijke ontwikkelingen en hedendaagse en nieuwe technieken. De wijze waarop wij filosoferen is empirisch en multidisciplinair geïnformeerd. We spreken graag studenten aan met een brede belangstelling in maatschappelijke thema’s.” Dat maakt deze studie uniek, niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Wij trekken dan ook uit alle werelddelen studenten aan.”

Het grote probleem met deze aanpak is nu dat je filosofie helemaal niet kunt toepassen als je niet eerst goed nadenkt over filosofie zelf. Je kunt, met andere woorden, helemaal niet aan goede toegepaste filosofie doen, als je niet eerst aan goede klassieke filosofie doet. Want je weet dan nog niet wat je precies moet toepassen.

Bovendien is ook het idee dat er zo iets is als empirische filosofie op zich al problematisch. Neem bijvoorbeeld empirische logica. Hegel en Husserl  hebben er op gewezen dat een logica over hoe mensen feitelijk, in de ervaring, redeneren als wetenschappelijke discipline altijd al een wetenschappelijke logica nodig heeft.

De bewering dat empirische en multidisciplinaire filosofie uniek is voor deze universiteit is ook helaas (want de aanpak is verkeerd) niet waar. Neem bijvoorbeeld http://www.philosophy.uconn.edu/department/millikan/romanell.pdf of denk aan empirische kenleer, hetgeen al jaren in New York bestudeerd wordt. Bovendien is het aantal univerisiteiten dat aan empirische filosofie wil doen alleen maar aan het groeien. Het is hierbij opvallend dat er aan al deze univiersiteiten bijzonder weinig aandacht wordt besteed aan bezwaren tegen empirische filosofie.

Maar volgens mij is de werkelijke reden waarom steeds meer universiteiten  zich met deze tak van sport bezig houden ook helemaal niet ingegeven door een streven naar waarheid. Misschien geeft het volgende citaat ons een inkijk op de werkelijke motieven:

''Vanuit de markt is er grote behoefte aan academici en professionals die in staat zijn vraagstukken over de rol van wetenschap en techniek in de samenleving aan te pakken.  Alumni van PSTS vinden werk bij o.a. technische bedrijven en organisaties, ingenieursbureaus, adviesbureaus, kenniscentra, beleidsorganen, researchafdelingen en universiteiten, veelal in functies op het snijvlak van wetenschap, techniek en samenleving.''

En, oh ja, bovendien is dit soort filosofie ook bijzonder populair bij het NWO.

Ludwig Kamphausen


Geen opmerkingen:

Een reactie posten