Er is een universiteit in Nederland die tegelijkertijd vindt dat studenten kritisch en academisch moeten leren denken, maar ook van mening is dat natuurkunde afgeschaft moet worden. Het betreft hier de Vrije Universiteit te Amsterdam. Ik zal deze rare tweespalt proberen nader uit te leggen. Ik moet hier wel bij opmerken dat het soort problemen dat ik hier bespreek niet uniek zijn voor de VU. In feite gelden de hier genoemde problemen voor alle universiteiten in Nederland.
In de Ad Valvas, het universiteitsblad van de VU, van 22 september 2011 staat een serie van artikelen over de bachelor nieuwe stijl. De nieuwe bachelor programma’s zijn tot stand gekomen in en poging om de bezuinigingen op het onderwijs op te vangen. Althans, dat is het officiele verhaal. Want de gevolgen van de nieuwe programma’s sluiten hier iets te goed voor op de ideologisch positie dat de universiteiten deel zijn van de kenniseconomie aan.
Het nieuwe programma bestaat uit een serie dwangmaatregelen om de studenten binnen drie jaar hun bachelor te laten halen. Maar dat is niet het ergste. Het echte probleem is dat in dit proces academisch onderwijs gaande weg wordt afgeschaft. Dit alles overigens onder de kopjes ‘less in more’ en ‘we hebben een academische kern nodig’.
Op het eerste gezicht zou je kunnen denken dat het idee dat elke studie een academische kern moet hebben best verstandig is. Maar dat is niet zo. De reden hier voor is dat het eigenlijk om een verkooptruc gaat. Ik citeer de voorzitter van de werkgroep ACADEMISCHE KERN (eveneens decaan van de faculteit wijsbegeerte):
‘Het is goed om de univeristeit te profileren in het bacheloronderwijs en om het academische van de opleidingen prominentie te geven. Het past ook in de ontwikkelingen naar bredere opleidingsprofielen. Om in 2015 31 miljoen minder uit te geven dan we in 2010 deden, moeten we een zekere mate van efficientie zien te bereiken, onder andere door vakken en vaardigheden die nu in allerlei vormen, versnipperd over verschillende opleidingen, worden gegeven, bij elkaar te brengen in een kern.’
Wat hier eigenlijk staat is dat ze een aantal vakken en studies gaan afschaffen. De achtergrond hier van is dat de gezamelijke Nederlandse universiteiten hebben besloten om een aantal kleinere studies af te schaffen. Het aantal humaniora studies wordt teruggebracht tot 12 in totaal. Maar naast deze reductie, zullen de universiteiten ook eeneenheid in hun studies aan brengen via kernaspecten. In Nijmegen zijn dato.a. diversiteit en talen.[1] De VU wil dit invullen met Wijsgerige Vorming, identiteitsdenken en Methoden & Technieken.[2] Is het niet merkwaardig dat een universiteit zoiets als een academische kern nodig heeft? Ik zou namelijk denken dat al het universitair onderwijs academisch moet zijn. Bovendien weet ik uit ervaring dat minstens een van de kernvakken, Wijsgerige Vorming, weinig om het lijf heeft. De docenten moeten er in de praktijk bijna alle studenten laten slagen voor dit vak. Het vak is bovendien zo ingericht dat het weinig met echte filosofie te maken heeft.
Het zal de lezer ongetwijfeld zijn opgevallen dat de VU, net als alle Nederlandse universiteiten, een aantal vakken wil afschaffen. Volgens Van der Wende (in Ad Valvas) moet het onderwijs efficienter en rationeler, beter en goedkoper. Deze kwaliteitsverbetering en rationalisering komt onder andere tot stand door het afschaffen van een aantal studies. Het idee is dat iedere studie waarvan de bachelor minder dan 25 studenten heeft moet worden afgeschaft. Het gaat, onder andere, om de volgende studies:
Griekse en Latijnse taal en cultuur
Archeologie
Natuurkunde en sterrenkunde
Duitse taal en cultuur
Franse taal en cultuur.
Dit betekent dus dat de VU van mening is dat het onderwijs beter wordt en dat tegelijkertijd natuurkunde zal verdwijnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten