Zijn Ze De Tanks En De Soldaten Vergeten?

We hebben een van onze blogs over de eurocrisis als volgt geëindigd:

"Onze meesters in Brussels hebben ogenschijnlijk een stapje terug gedaan om het ideaal van een federale Europa uit de woeste wind van de eurocrisis te houden. Maar dat komt weer terug. Dat ideaal is te sterk omarmd door te veel mensen met te veel macht en ambitie om zomaar ineens te verdwijnen. De EU zoals wij die nu kennen is ontstaan onder het moto 'nooit meer oorlog'. De Verenigde Staten van Europa zou wellicht  kunnen ontstaan onder het moto 'nooit meer een eurocrisis'." (lees hier) 

Het ideaal van de Verenigde Staten van Europa moest tijdelijk plaats maken voor de acute bluswerkzaamheden, maar dat ideaal is nog altijd stevig op de agenda van onze meesters in Brussel en hun vele eurofiele vrienden op het continent. Onder het moto 'nooit meer eurocrisis' wordt er in de schaduw van de crisis hard aan de EU van de toekomst nagedacht en gewerkt.

"In fact, what Merkel and her party are piecing together is a radical vision of the EU in a few years time - a deep fiscal and political union. The fiscal side involves tax harmonisation, a tightly policed Stability and Growth Pact with automatic sanctions for countries that breach debt and deficit rules, and the possibility of an EU Commissioner responsible for directly intervention to oversee budgetary policy in a crisis-hit country." (lees hier)

"Responding, presumably, to Merkel and others, who have been calling for more "democracy" in the eurozone, the four presidents of the quartet - Van Rompuy, Barroso, Juncker, and Draghi – have come up with the idea of giving the eurozone its own parliament. But this is just one element which emerged from a meeting of the quartet last Monday, with the four presidents now "working at full speed" on a "radical new architecture" for monetary union, far beyond anything so far proposed. A key element is the co-ordination of fiscal policy. The governments of the eurozone countries would have to submit their draft budgets to Brussels for approval. The commission could exercise its veto if an excessive deficit threatened. National government would be forced to make adjustments, which would then be voted on in the eurozone parliament." (lees hier)

De eurocrisis is in de kern een politieke crisis. Een monetaire unie zonder een politieke unie, wat de euro in feite is, is simpelweg geen lang leven beschoren. Daarom kan een herhaling van de eurocrisis alleen voorkomen worden door een vergaand politieke integratie tussen de eurolanden.

“Duurzame divergentie tussen landen met sterk uiteenlopende instituties en culturen is echter onvermijdelijk zolang een machtscentrum ontbreekt dat convergentie kan afdwingen. Anders gezegd: een muntunie zonder politieke en fiscale unie is gedoemd na verloop van tijd uiteen te vallen.”(lees verder)

“[…] het accepteren van een politieke en fiscale unie de onvermijdelijke prijs is die betaald moet worden voor het overeind houden van de eurozone.”(lees verder)

Het argument voor een Europese politieke unie, voor de Verenigde Staten van Europa, kunnen we als volgt weergeven:

1. De economische prestaties van de landen van de Eurozone worden sterk bepaald door hun (economische, politieke, sociale) instituties en culturen.

2. De instituties en culturen van de landen van de Eurozone lopen sterk uiteen en daarom lopen hun economische prestaties ook sterk uiteen, er is sprake van duurzame economische divergentie in de Eurozone.

3. Door deze duurzame economische divergentie is het vrijwel onmogelijk om een optimaal monetair beleid te voeren waarin alle lidstaten zich kunnen vinden. Lidstaten hebben daarom vaak geen belang bij het naleven van afspraken en regels en/of bij de totstandkoming van nieuwe afspraken en regels.

4. Omdat de individuele lidstaten in het huidige systeem het laatste woord hebben worden Europese afspraken en regels stelselmatig geschonden en nieuwe afspraken en regels, als ze al komen, zijn vaak niet afdoende om de problemen in de praktijk het hoofd te bieden

5. Dus: er is een politieke unie nodig die convergentie - de naleving en totstandkoming van Europese afspraken en regels - kan afdwingen.

In het licht hiervan kunnen wij ons afvragen of de oplossingen die nu allemaal in de omloop zijn ook werkelijk oplossingen voor het probleem zijn. Als de landen van de Eurozone zover waren dat ze bereid zouden zijn geweest om een sterke politieke unie te vormen, en daarmee zichzelf in politieke opzichte de facto op te heffen, dan was de Eurocrisis waarschijnlijk nooit ontstaan. Het hele probleem bestaat juist omdat de individuele lidstaten zichzelf als soevereine politieke eenheden niet willen opheffen en daarom is het onduidelijk hoe we van de huidige situatie in een politieke unie terecht komen. Catch 22.

Een andere kwestie die in dit verband stelselmatig onaangeroerd blijft is de dwangkwestie. In tegenstelling tot wat de genoemde oplossingen allemaal lijken te suggereren, het naleven van regels en afspraken kan niet afgedwongen worden door meer regels en afspraken. De kern van een politieke unie, in tegenstelling tot andere samenwerkingsverbanden, is het vermogen om repressie toe te passen. Het is het repressieve vermogen, zeg maar de tanks en de soldaten, dat de EU van een hoogdravende praatclub tot een werkelijke politieke unie zou maken. Dit is de ultieme consequentie van de politieke logica van 'nooit meer eurocrisis'. The rest is noise.

Zijn onze meesters in Brussel de tanks en de soldaten vergeten? We moeten ze, dat hebben we inmiddels geleerd, nooit onderschatten. "Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel." (Pred. 3:1-15)