Een Ra(a)d Voor De Ogen Draaien

In gesprekken over het democratische gehalte van de EU komt De Raad van de Europese Unie vaak ter sprake. Deze Raad van de Europese Unie zou immers een voorbeeld zijn dat de EU niet zo ondemocratisch is als eurosceptici en andere kritische lieden wel eens willen beweren:

"In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten i van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement i de wetgevings- en begrotingstaak uit. Dit houdt in dat de Raad haar goedkeuring moet geven aan elk wetsvoorstel van de Europese Commissie i en aan elke voorgestelde EU-begroting. Nationale regeringen kunnen dus via de Raad invloed uitoefenen in de EU. De Raad neemt ook beslissingen over het buitenlands en veiligheidsbeleid." (lees hier)

In de Raad van de Europese Unie, voortaan de Raad, zitten 27 ministers van de lidstaten. De samenstelling van de Raad hangt af van het onderwerp dat op de agenda staat. Als het bijvoorbeeld om het buitenlandbeleid van de EU gaat, dan komen de 27 ministers van buitenlandse zaken in de Raad etc. De wetten die in de Raad vastgesteld worden, worden dus door de democratisch gekozen ministers van de lidstaten vastgesteld. De betrokken ministers hebben een mandaat van de kiezers gekregen om namens hen te handelen en ze worden door die kiezers op hun daden aangesproken en afgerekend. Op deze manier is er een zeker vorm van democratische controle over het doen een laten van de raad. Zo luidt het argument.

Samen met het Europese Parlement is de Raad belast met het vaststellen van de wetten van de Europese Unie. Meer precies gesteld: de Raad (vaak in samenwerking met het Parlement) worden wetsvoorstellen voorgelegd door de Europese Commissie, en de Raad kan deze voorstellen bij (gekwalificeerde) meerderheid goed- of afkeuren. Als een wet door de Raad vastgesteld is, dan ligt de verdere interpretatie en uitvoering van die wet geheel in handen van de Europese Commissie. De Raad is dan klaar met haar democratische rol en heeft niets meer met die wetten te maken, tenzij de Commissie om aanpassingen komt vragen.

Met andere woorden, door het vaststellen van Europese wetten door de Raad worden macht en bevoegdheden overgedragen van de lidstaten naar de Europese Commissie, of krijgt de Commissie een zekere mate van zeggenschap over bepaalde aspecten van het leven van mensen In Europa. De Europese Commissie, de uitvoerende macht in het Europese politieke systeem, is niet democratisch gekozen en is op geen enkele wijze onderworpen aan een democratische controle. De Raad kan de Commissie ook op geen enkele wijze ter verantwoording roepen en wij Europeanen al helemaal niet.

"Does the Council [Raad] maintain an oversight over how those powers are exercised? No. Has the Council any power to call the Commission to account over the way it uses its powers? No. Can the Council remove or modify those powers, if it is unsatisfied with the way the Commission is performing? No. Does the Council even have the power to ask the Commission for information on its performance? Er… No." (lees hier)

De EU democratisch? Laat je je geen ra(a)d voor de ogen draaien.