Dodelijke Humanitaire Hulp

Elsevier.nl, maandag 19/11/2012:

"De Nederlandse regering heeft 3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor extra noodsteun aan slachtoffers in de Gazastrook. Volgens minister van Ontwikkelingssamenwerking Lilianne Ploumen (PvdA) heeft de toegenomen strijd in het gebied ernstige humanitaire gevolgen.

Volgens Ploumen is er veel behoefte aan medische hulp in het gebied.Van het bedrag gaat 2 miljoen euro naar de VN-vluchtelingenorganisatie UNRWA. Het Rode Kruis krijgt het overige miljoen. Deze 3 miljoen euro komt bovenop de 5 miljoen die het Nederlandse kabinet eerder dit jaar al beschikbaar stelde aan slachtofferhulp in de Gazastrook." (lees hier)

Wat lief mevrouw Ploumen. Maar hiermee help je de inwoners van de Gazastrook niet. Natuurlijk moeten de gewonden van de oorlog in Gaza zo snel en zo goed mogelijk geholpen worden, zeker als het gaat om onschuldige burgers. Maar voorkomen is beter dan genezen, zeggen ze, en dat is precies het probleem met het goedbedoelde hulpgeld van mevrouw Ploumen en haar geestverwanten. Dit geld is immers een sterke motor achter de voortdurende oorlog in Gaza en dus achter de bijna permanente stroom gewonden die behandeld moeten worden en de verwoestingen die hersteld moeten worden.

Hamas heeft in principe meer dan voldoende financiële middelen om voor de eigen gewonden goed te kunnen zorgen. Dat is beslist niet het probleem. Naast de economische potentie van de Gazastrook zelf kan Hamas ook rekenen op de financiële steun van verschillende rijke sponsorlanden, waaronder de Emir van Qatar. Daarnaast ontvangen de Palestijnen per jaar miljarden aan ontwikkelingshulp van verschillende landen en internationale organisaties. Per hoofd van de bevolking ontvangen de Palestijnen veruit de meeste ontwikkelingshulp in de hele wereld. Jodendoden is nu eenmaal een miljardenbusiness geworden.

Het feit dat gewonde Palestijnen in de Gaza niet goed geholpen kunnen worden heeft dus niet zoveel te maken met gebrek aan middelen, maar eerder met de keuzen en prioriteiten van Hamas, en daar spelt het geld van Ploumen een belangrijke rol in. Hamas heeft de zorg voor de eigen burgers in zekere zin aan de goedbedoelende idioten van de internationale gemeenschap uitbesteed. Van drinkwater tot medische zorg, van infrastructuur tot voedsel, de internationale gemeenschap betaalt en regelt het wel. Dat klinkt heel aardig en moreel verheven allemaal. Maar die goedbedoelde hulp aan de inwoners van de Gazastrook bevrijdt Hamas van zijn politieke verantwoordelijkheden en maakt hem daarmee politiek ook minder kwetsbaar en minder gevoelig voor de belangen en noden van de eigen bevolking.

Hamas hoeft immers de politieke en materiële kosten van het eigen doen en laten niet of nauwelijks dragen. De rekening voor de enorme menselijke en materiële schade die in de afgelopen dagen is aangericht zou uiteindelijk door de internationale gemeenschap en donorlanden betaald worden. Zij zullen ervoor zorgen dat de gewonde burgers medische zorg zullen krijgen, de infrastructuur hersteld wordt etc. Dit is precies wat Ploumen nu gedaan heeft. Echter als Hamas die schade op eigen kracht had moeten herstellen, door een strenge begrotingsdiscipline, efficiënte belastingsysteem, goed bestuur etc., dan had Hamas wellicht twee keer nagedacht voor dat ze de zoveelste verwoestende geweldsronde zou hebben ontketend.

Het gaat hier niet alleen om koude financiële berekeningen. Onder normale omstandigheden zouden de regelmatige gewelddadige uitspattingen van Hamas ook een hoge politieke prijs hebben vooral in termen van de steun van de bevolking voor Hamas. De enorme kosten die met de gewelddadige uitspattingen gepaard gaan, zouden dan ongetwijfeld op verschillende meer of minder leuke manieren op de eigen bevolking afgewenteld moeten worden. Het is maar zeer de vraag of Hamas zonder de hulp van Ploumen en co zichzelf politiek boven water zou kunnen houden zonder een Palestijnse lente te ontketenen.

Tot slot, de ontwikkelingshulp die nu aan de Palestijnse bevolking gegeven wordt, maakt de gevolgen van het doen en laten van Hamas voor die bevolking op de korte termijn iets minder zwaar. Dat is de onschuldige oorlogsslachtoffers natuurlijk gegund. Maar de andere kant van het verhaal is dat de woede en frustraties van de bevolking, die Hamas onder druk hadden kunnen zetten worden met die hulp enigszins gedempt en verdekt. Hamas hoeft op die manier de gevolgen van het eigen doen en laten niet te ondergaan, of in ieder geval minder sterk voelen, waardoor de volgende ramp voor de bevolking van Gaza weer aanstaande is.

Meer algemeen gesteld, door de hulp van de internationale gemeenschap aan de bevolking van de Gazastrook, is de politieke rationaliteit van de Hamas in een belangrijke mate ontkoppeld van de belangen en noden van de eigen burgerbevolking. Op korte termijn betekent dit dat Hamas politiek en financieel vrijwel kosteloos de eigen krankzinnig koers kan blijven varen, ten koste van de eigen bevolking. Op de langere termijn ondermijnt deze goedbedoelde hulp de ontwikkeling van gezonde politieke verhoudingen, van wederzijdse afhankelijkheid tussen volk en regering, die de basis vormen voor een goed functionerende Palestijnse samenleving. De hulp van Ploumen en co is mede verantwoordelijk voor de continuering van de politieke cultuur waarbij de gewone mensen van Gaza als menselijke schilden gebruikt worden.

Maar zoals vaker het geval is,