"'U kunt er zeker van zijn dat op de weg naar het verankeren van de democratie de EU aan uw zijde zal staan als een vriend, een buur en partner,' sprak de Belg. Volgens Van Rompuy heeft Egypte de steun juist nu hard nodig omdat vanwege politieke onrust de democratie en de economie onder druk zijn komen te staan." (lees hier)Maar alle pompeuze verklaringen en goede bedoelingen ten spijt, de steun van de EU heeft weinig opgeleverd: democratie en economische ontwikkelingen in Egypte zijn verder weg dan ooit. Miljoenen aan belastinggeld, die de EU eigenlijk niet heeft, blijken nu in een zwart gat van geweld, corruptie en mismanagement te zijn verdwenen. En dat heeft de EU in sterke mate aan zichzelf te danken. Hier een citaat uit een recent rapport van de Europese rekenkamer over de Europese financiële steun aan Egypte:
"Overall the EEAS [de toko van mevrouw Ashton] and Commission have not been able to effectively manage EU support to improve governance in Egypt. This was partly due to the difficult conditions they have faced in Egypt but also to shortcomings in the way the EEAS and Commission have managed EU cooperation with Egypt. [...]
After the uprising, the ENP review marked a significant effort by the EEAS and Commission to improve the effectiveness of support to ENP countries, including Egypt. However, they have not yet translated the review into significant changes in the support to Egypt, mainly because of the difficult conditions prevailing on the ground in Egypt. The emphasis on ‘deep democracy’ is very relevant to Egypt but women’s rights and minority rights are key issues in Egypt which have not been strongly emphasised in the review and subsequent new assistance. Two new mechanisms have been established to support civil society but so far new assistance on the ground in Egypt has been limited."Het eerste wat opvalt aan dit Egyptische debacle is het totale gebrek aan externe democratische controle over de uitvoerende macht van de EU: de Commissie en de EEAS van mevrouw Ashton. De Europese rekenkamer heeft een ronduit negatief rapport uitgebracht over het disfunctioneren van mevrouw Ashton en de Europese Commissie, maar dat krijgt geen politiek gevolg. De politieke verantwoordelijken blijven allemaal gewoon op hun plaatsen zitten en wij, de Europese halfburgers, hebben geen democratische middelen om die mannen en vrouwen ter verantwoording te roepen, laat staan om naar huis te sturen. We moeten eerlijk zijn: Het befaamde 'democratisch tekort' van de EU is een Orwelliaans eufemisme.
Opmerkelijk in dat verband is ook dat de EEAS, met al haar duurbetaalde deskundigen en onderzoeksbudgetten, deze ontwikkelingen in Egypte heeft niet zien aankomen. Zelfs van Ashton mag men niet verwachten dat ze de toekomst kan voorspellen, maar het gevaar van een ontsporing in Egypte was een mogelijkheid, die door vele deskundigen en kritische toeschouwers als een zeer reële mogelijkheid werd geacht. Maar zoals de Zweedse minister van buitenlandse zaken, Carl Bilt, in een recent interview toegaf, de EU heeft de problemen en gevaren in Egypte onderschat. En het genoemde rapport van de Europese rekenkamer noemt het optreden van de EU 'te optimistisch'. Het is echter zeer de vraag of de termen 'onderschatting' en 'te optimistisch' voldoende recht doen aan het optreden van de EU in Egypte.
De lijst van onderschattingen en misplaatste optimismen is simpelweg te lang en te ernstig om in die zachtaardige termen te blijven denken en spreken. Dat de moslimbroederschap geen gematigde democratische beweging is, is alles behalve een verassing. Dat die beweging niet opgewassen was tegen het besturen van een land zoals Egypte en dat dit samen met het radicalisme van die beweging tot meer politieke instabiliteit heeft geleid is ook geen verrassing. En dat een land zoals Egypte niet zomaar democratisch wordt doordat je daar met miljoenen gaat strooien is ook niet verrassend. Om maar een aantal puntjes te noemen. Men zou dan kunnen vermoeden dat het Europese gestuntel in Egypte niet zomaar een ongelukje is. Een aantal stevige vraagtekens bij het buitenlandbeleid van de EU zouden niet misplaatst zijn.
Maar de trein dendert door. Onze meesters in Brussel zijn inmiddels bezig met een vlucht naar voren, met het spuien van dreigementen en veroordelingen waar niemand echt wakker van ligt. Onze eigen minister van buitenlandse zaken is bereid gevonden de vluchtauto van de meesters te besturen. Onze parlementariërs zijn druk aan het knuffelen met Egyptenaren. Onze media drijven dankbaar verder mee met de nieuwsstroom. En het zorgwekkende optreden van de EU zou weer het verhaal zijn dat door niemand verteld wordt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten