vrijdag 5 juli 2013

De Excellentieparadox

NRC Handelsblad, dinsdag 02/07/2013, pagina 15:
"Wie geen toptalent is kan doodvallen. Dat is de filosofie die zich als een olievlek uitbreidt over Nederlandse hogescholen en universiteiten, en die schadelijk is voor Nederland. Het algemene opleidingsniveau in Nederland zal dalen als gevolg van de huidige eenzijdige, overspannen focus op excellentie in het onderwijs.  
Sinds een aantal jaren geven hogescholen en universiteiten aan studenten die in het eerste jaar onvoldoende studiepunten halen een ‘bindend studie advies’ (bsa) of bindend afwijzend studieadvies (bas). Dat betekent dat ze van de opleiding verwijderd worden en hun hele leven die opleiding niet meer mogen volgen. Je hebt je kans gehad, punten niet gehaald – oprotten. Voorgoed."
Een ander aspect van de kwaliteitsfetisj bij het hoger onderwijs is de fixatie op slagingspercentages. Bij een goed onderwijs horen kennelijk ook hoge slagingspercentages (of schuilt er een financieel motief achter deze kwaliteitsnorm). Bij vele hogescholen en universiteiten geldt dan naast de (ogenschijnlijk) strenge bsa-norm, ook een strenge (maar niet altijd formele) slagingsnorm: 60 a 70 procent van de eerstejaarsstudenten moeten het eerste studiejaar halen en naar het tweede studiejaar doorstromen.

De gevolgen van deze normen-combinatie voor de onderwijskwaliteit zijn niet moeilijk te begrijpen: De topkwaliteitsfetisj bij het hoger onderwijs geeft een sterke en structurele prikkel om de onderwijsnormen te verlagen, zeker bij gelijk blijven van belangrijke randvoorwaarden zoals het niveau van het middelbare onderwijs, personeel ed. En deze perverse prikkel wordt alleen maar sterker naarmate de bsa-norm omhoog gedreven wordt (en die norm wordt al, onder het mom van excellentie, steeds hoger gedreven).

Met andere worden, naar mate hoge scholen en universiteiten het hedendaagse excellentie-ideaal benaderen, des te lager de onderwijskwaliteit is die ze moeten leveren. En naarmate de onderwijskwaliteit in dat soort instellingen hoger wordt, naarmate de inhoudelijke normen die ze aan studenten (en docenten!) stellen hoger  worden, hoe lager hun score op de excellentie-schaal wordt.

Wil iemand a.u.b. de minister bellen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten