"Kamerlid Geert Wilders valt niet meer te volgen. Dit is de mening van de meeste mensen die ik sprak. En dat zijn niet alleen tegenstanders van Wilders. De vraag waarmee iedereen worstelt, luidt: waarom heeft Wilders Nederland en zijn eigen politieke beweging in een crisis gestort? [...] Zou er nog een rationele verklaring zijn voor dit, politiek gezien suïcidale gedrag van Wilders? Waarom heeft hij het kabinet ten val gebracht?" (lees hier)Of de heer Elian dit serieus bedoelt of niet, de vraag is op zich interessant en politiek belangrijk: wat was Wilders' reden om afgelopen zaterdag de stekker uit te trekken, met alle risico's van dien, voor hem, zijn partij en voor Nederland? Op het eerste gezicht lijkt Elians hypothese niet eens zo gek: Wilders pleegde politieke suïcide en is nu klaar voor vertrek naar Amerika. Dat zou misschien kunnen, maar Wilders is geen gekke Henkie (of Ingrid), maar een berekenend machtspoliticus en daarom wil ik een andere hypothese opperen: Wilders heeft dit politieke drama gecreëerd om zijn partij intern op orde te kunnen brengen en een veel scherper anti-Europese koers te kunnen varen. Om bij het eerste punt te beginnen, de interne schoonmaak:
"Voormalig PVV-Kamerlid Hero Brinkman zegt dat Geert Wilders nooit van plan is geweest de onderhandelingen in het Catshuis tot een goed einde te brengen. Brinkman zegt dat Wilders een aantal PVV-Kamerleden kwijt wil." (lees hier)
Sinds de laatste verkiezingen rommelt het binnen de PVV. Direct na de verkiezingen bleek een aantal PVV-politici niet van onbesproken gedrag te zijn, of werd ervan beschuldigd. Onder de bezielende leiding van Hero Brinkman is er binnen de PVV een discussie, zo niet een richtingenstrijd ontstaan over het democratische karakter van de PVV. De interne onenigheid of strijd is weer in al zijn hevigheid naar boven komen drijven rond het beruchte meldpunt voor Oost-Europeanen. Deze interne onenigheid heeft uiteindelijk tot het vertrek van Brinkman uit de PVV geleid en in het verlengde daarvan tot een pijnlijke splitsing in de PVV-fractie in Noord-Holland. Deze interne onenigheid is kort daarna weer zichtbaar geworden rond het bezoek van de Turkse president aan Limburg, dat tot interne spanningen en onduidelijkheid over de koers van de PVV leidde.
Al-met-al heeft de PVV sinds de laatste verkiezingen veel schade opgelopen. De meest recente peilingen liegen er niet om. Het aanzien van menige PVV-politici heeft een deuk gekregen, de interne samenhang lijkt soms zoek en de grip van Wilders en zijn naaste politieke vrienden op de partij is op zijn minst zwak te noemen. Wilders lijkt dus goede redenen te hebben om zijn personeelsbestand op te schonen en de ideologische en persoonlijke samenhang in de partij te versterken. Om deze reden zou Wilders zijn partij en politici even uit de schijnwerpers willen halen om in de luwte orde op zaken te kunnen stellen. Als hij de PVV niet op orde weet te krijgen, wacht hem en zijn partij hetzelfde beschamende politieke lot als dat van de LPF.
Al-met-al heeft de PVV sinds de laatste verkiezingen veel schade opgelopen. De meest recente peilingen liegen er niet om. Het aanzien van menige PVV-politici heeft een deuk gekregen, de interne samenhang lijkt soms zoek en de grip van Wilders en zijn naaste politieke vrienden op de partij is op zijn minst zwak te noemen. Wilders lijkt dus goede redenen te hebben om zijn personeelsbestand op te schonen en de ideologische en persoonlijke samenhang in de partij te versterken. Om deze reden zou Wilders zijn partij en politici even uit de schijnwerpers willen halen om in de luwte orde op zaken te kunnen stellen. Als hij de PVV niet op orde weet te krijgen, wacht hem en zijn partij hetzelfde beschamende politieke lot als dat van de LPF.
Het tweede punt: De PVV heeft altijd een anti-Europese koers gevaren, maar Wilders heeft een aantal redenen om een stuk scherpere anti-Europese koers te willen varen. De PVV kan zich de afgelopen tijd moeilijk profileren, het dreigt snel onzichtbaar te worden in het grijze politieke middenveld. Dat heeft natuurlijk veel te maken met de gedoogpositie van die partij, maar niet alleen. Wilders' harde stellingname tegen de politieke Islam, die een kernelement is van het politieke profiel van de PVV, lijkt enigszins te hebben uitgewerkt. Dat kan veranderen, maar op moment lijkt het kiezersvolk geen overmatige belangstelling te hebben voor dit onderwerp. Ook op sociaal-economisch gebied lijkt de PVV zich moeilijk te kunnen profileren op de drukke linker flank van de Nederlandse politiek. Het is niet voor niets dat CDA-er Haersma Buma Wilders een PvdA-erelid heeft genoemd. Wilders heeft dus een andere politieke troef nodig om zich weer sterk te kunnen profileren. Een felle anti-Europese koers zou om twee redenen een goede kandidaat kunnen zijn.
Ten eerste, de SP, die ook een belangrijke electorale concurrent van de PVV is, lijkt een meer gematigde positie te gaan innemen ten opzichte van Europa. Dit heeft alles te maken met de (voorspelde) sterke electorale groei van die partij en de daarmee samenhangende ambitie om te gaan regeren. Deze beweging van de SP richting het politieke midden schept veel meer ruimte voor de PVV om zich als de enige echte anti-Europese partij van Nederland te profileren. Dit gecombineerd met de aanname dat de ontevredenheid van het kiezersvolk met de EU waarschijnlijk zal toenemen, maakt de keuze voor de anti-Europese troef politiek zeer aantrekkelijk. Dit brengt ons bij de tweede reden om voor deze koers te kiezen.
Het is niet geheel onwaarschijnlijk dat de huidige Eurocrisis zijn hoogtepunt nog niet bereikt heeft. De ergste economische en politieke gevolgen van die crisis liggen misschien nog voor ons. Electoraal gesproken kan het daarom zeer lonend zijn om nu de PVV als een radicale anti-EU partij te positioneren. Want door een groeiend anti-Europees sentiment als gevolg van de economische en politieke crisis zou de PVV in de toekomst goede zaken kunnen doen. Door de gevolgen van de Eurocrisis en de toch al drukke en vloeibare politieke agenda zouden de perikelen rond het Catshuisberaad al snel vergeten worden. De politici en commentatoren die Wilders nu voor rotte vis uitmaken, zouden straks in de verdediging gedwongen worden.Van het recente verleden zou Wilders waarschijnlijk weinig last hebben.
Om dit plan te kunnen realiseren, en daarmee de PVV van de ondergang te redden, moest Wilders zich eerst losmaken van de beklemmende gedoogconstructie en de EU-vriendelijke koers die de VVD en het CDA wilden varen. Dit is, volgens mij althans, de beredeneerde gok die Wilders afgelopen zaterdag heeft genomen. We zullen zien hoe deze gok gaat uitpakken. Nee, Wilders gaat niet naar Amerika. Als het aan hem ligt komt hij terug in Den Haag en het liefst in het Catshuis. Dit is mijn hypothese.
Update 1: Wilders in het debat vanavond in de Tweede Kamer naar aanleiding van het bezuinigingspakket van de 'Kunduz-coalitie':
Ten eerste, de SP, die ook een belangrijke electorale concurrent van de PVV is, lijkt een meer gematigde positie te gaan innemen ten opzichte van Europa. Dit heeft alles te maken met de (voorspelde) sterke electorale groei van die partij en de daarmee samenhangende ambitie om te gaan regeren. Deze beweging van de SP richting het politieke midden schept veel meer ruimte voor de PVV om zich als de enige echte anti-Europese partij van Nederland te profileren. Dit gecombineerd met de aanname dat de ontevredenheid van het kiezersvolk met de EU waarschijnlijk zal toenemen, maakt de keuze voor de anti-Europese troef politiek zeer aantrekkelijk. Dit brengt ons bij de tweede reden om voor deze koers te kiezen.
Het is niet geheel onwaarschijnlijk dat de huidige Eurocrisis zijn hoogtepunt nog niet bereikt heeft. De ergste economische en politieke gevolgen van die crisis liggen misschien nog voor ons. Electoraal gesproken kan het daarom zeer lonend zijn om nu de PVV als een radicale anti-EU partij te positioneren. Want door een groeiend anti-Europees sentiment als gevolg van de economische en politieke crisis zou de PVV in de toekomst goede zaken kunnen doen. Door de gevolgen van de Eurocrisis en de toch al drukke en vloeibare politieke agenda zouden de perikelen rond het Catshuisberaad al snel vergeten worden. De politici en commentatoren die Wilders nu voor rotte vis uitmaken, zouden straks in de verdediging gedwongen worden.Van het recente verleden zou Wilders waarschijnlijk weinig last hebben.
Om dit plan te kunnen realiseren, en daarmee de PVV van de ondergang te redden, moest Wilders zich eerst losmaken van de beklemmende gedoogconstructie en de EU-vriendelijke koers die de VVD en het CDA wilden varen. Dit is, volgens mij althans, de beredeneerde gok die Wilders afgelopen zaterdag heeft genomen. We zullen zien hoe deze gok gaat uitpakken. Nee, Wilders gaat niet naar Amerika. Als het aan hem ligt komt hij terug in Den Haag en het liefst in het Catshuis. Dit is mijn hypothese.
Update 1: Wilders in het debat vanavond in de Tweede Kamer naar aanleiding van het bezuinigingspakket van de 'Kunduz-coalitie':
"Niet alleen de Hedwigepolder wacht de zondvloed. Binnenkort zal het in elke huiskamer in Nederland gaan regenen.' In de kern gaat het Wilders om de soevereiniteit van Nederland: 'Zelf beslissen over ons geld, de grenzen, het land en onze toekomst.'"(lees hier)Update 2: De gok van Wilders:
"Voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement zegt dat het instorten van de Europese Unie (EU) een 'realistisch scenario' is nu lidstaten steeds meer macht terug eisen." (lees hier)