Rutte Betaalt Voor De Redding Van Merkel

Rutte, bedankt!

Elsevier.nl, dinsdag 27/11/2012:

"Premier Mark Rutte (VVD) geeft toe dat hij zijn verkiezingsbelofte over noodsteun aan Griekenland 'niet helemaal gestand kan doen'. Rutte beloofde dat er geen extra geld naar Griekenland zal gaan, maar door de geplande renteverlagingen gebeurt dit nu wel." (lees hier)

In de afgelopen week was er veel te doen om Ruttes opmerkelijke schuldbekentenis. Commentatoren en politici buitelden de afgelopen dagen over elkaar om er schande van te spreken, goed te praten of om aan te tonen dat de regering ons voor de gek houdt, dat de kosten van deze extra lening aan Griekenland in werkelijkheid nog hoger zouden uitvallen dat ons verteld wordt. Maar de kern van de zaak werd in mij optiek zelden op een heldere manier naar voren gebracht. Het gaat in de kern om de politieke logica van het Europese project:

"The euro began as a political project, and so it remains. Admittedly, even the fairest and most inclusive ideal cannot survive without a sound and stable economic foundation. But nor should we forget the basic reasons for this enterprise, which - far beyond the question of money - stem from values, from that idea of peace, democracy and a social market economy which we call the European model. If we forgot that, we would be ready to turn our backs on it in times of rough weather. The great enemy of any project is the scheming mind that asks "What do I get out of it?" The "fair return", so to speak. The scheming mind is very much present nowadays. Those who say they want less Europe should be answered with more Europe. It's a slogan, but sometimes slogans are true!" (lees hier)

Zoals “president” Van Rompuy het zegt: De euro is in de kern een politiek project waarbij gezond economisch en financieel verstand op zijn best een secondaire rol speelt. Ook deze keer was de economische rationaliteit aan de politieke rationaliteit onderworpen: de EU mocht niet ontploffen en dus moest Griekenland alweer wat langer aan het infuus, ongeacht de negatieve economische consequenties daarvan voor Griekenland en wellicht ook voor de rest van Europa. En ook deze keer was Duitsland de hoofdrolspeler: De oplossing van het Griekse probleem - Grexit, kwijtschelding - moest hoe dan ook over de Duitse verkiezingen heen getild worden.

"On November 27th, 2012, the Eurogroup (comprising the Eurozone’s finance ministers) reached a decision on Greece. Its essence is a guarantee that Greece will remain in the Eurozone (and therefore off the Northern European agenda) for another ten to twelve months; at the very least until the German federal political cycle has seen through the election of a new Bundestag. The repercussions of this short-sighted agreement are grave not only for Greece but for the Eurozone, and indeed the European Union, more broadly." (lees hier)

Duitsland gaat immers richting verkiezingen en dat feest mag niet verpest worden door de opkomst van de groeiende eurosceptische krachten, die het Europese project in gevaar zouden kunnen brengen. Het Duitse kiezersvolk wordt immers steeds sceptischer over de zin en de houdbaarheid van de EU en de euro. De politieke gevolgen van een Grieks vertrek of een schuldenkwijtschelding waarbij ook veel belastinggeld zou verdampen, zijn daarom niet te overzien. Dus, tot de Duitse verkiezingen graag geen politiek en economisch vuurwerk in Europa!

Met de extra noodsteun aan Griekenland, waarvoor Rutte weer eens diep in de buidel moest tasten, werden dus in feite niet zozeer de Grieken of de Griekse economie geholpen, maar Merkel en de pro-Europese politieke elite van Duitsland, en daarmee ook het hele Europese project. Immers, als Duitsland haar toewijding aan dat project zou verliezen, dan zou het zo goed als gedaan zijn met dat project. Dat is wat Van Rompuy kennelijk bedoelt met zijn pleidooi voor onbaatzuchtigheid. De redding van Merkel is het doel waarvoor Nederlands belastinggeld weer op het spel werd gezet en niet zozeer de redding van Griekenland. In tegenstelling tot vele kalkoenen zou Griekenland de komende kerst wellicht overleven. Maar daarmee is ook alles wel gezegd.

Nederland heeft haar lot aan de EU en de euro verbonden en dat betekent simpelweg dat zaken die belangrijke invloed op ons leven in Nederland hebben op dat Europese niveau uitgemaakt worden en dat onze democratisch gekozen regering daarbij vaak bijzonder weinig te vertellen heeft. In de formele Europese politieke instituties, maar vooral in de informele Europese politiek heeft onze regering simpelweg te weinig macht om verkiezingsbeloften gestand te kunnen doen. Zolang de VVD en andere politieke partijen het lot van Nederland aan dat van de EU en de euro blijven verbinden, en dat doen ze heel bewust, moeten zij en wij met het eurocircus blijven meedoen, met alle politieke en financiële gevolgen van dien.

Alle retoriek en beloften ten spijt, Rutte en zijn VVD zijn ideologisch en politiek gewoon voorstanders van de EU en de euro. De VVD hecht sterk aan de Europese economische samenwerking en daarvoor is er simpelweg een sterke Europese politieke unie nodig. Dat is les nummer één van de huidige economische crisis. Om economische redenen hechten Rutte en zijn VVD ook zeer aan een goede samenwerking met het pro-Europese Duitsland. Rutte kon een extra noodsteun aan Griekenland niet afwenden, maar hij wilde dat ook niet. Hij verontschuldigt zich liever voor het feit dat hij zijn verkiezingsbelofte 'niet helemaal gestand kan doen'.