donderdag 14 april 2011

echtheid op televisie

In N+1 lezen wij dat er een crisis in de humaniora is. Zelfs Martha Nussbaum probeert er iets aan te doen. Het probleem is niet dat niemand weet waar de humaniora voor zijn -- Bildung: het ontwikkelen van een gecultiveerde houding door hogere cultuur -- de woorden zullen vast ooit wel eens in de oren van politici hebben geklonken, maar dat de aanhangers van management (al dan niet New Public) zich zelfs niet kunnen voorstellen wat zoiets betekent. Voor de nieuwe filistijnen zijn "kunst en cultuur" namelijk gewoon vermaak, of zoals zij zouden zeggen, entertainment. Het meest vermakelijk zijn de 'fun' (voetbal, O, O Tirol) en de kitsch, met name reality kitsch (Idols, Boer zoekt vrouw). Reality tv had beter virtual reality tv kunnen heten. De afwijkingen van  wat de bedoeling was, zoals het gedrag van boer Richard, zijn niets meer of minder dan het werkelijkheidseffect van Roland Barthes, een verwijzing die zegt, "ik ben echt" maar die eigenlijk onderdeel van de productie is. De waardering die Henk Bleker in het openbaar voor Boer zoekt vrouw beleed, is dan weer het werkelijkheidseffect in de politiek: door een uitlating te doen die van iedereen had kunnen komen is de staatssecretaris een gewoon mens, een echt mens. Geen suggestie dat politiek, wetenschap of kunst niet onmiddellijk toegankelijk mag zijn, met andere woorden geen hint dat wat het meest werkelijk is juist datgene is dat niet meteen echt lijkt.  Vandaar ook het onbegrip voor alles dat moeilijk is en (dus) slechte kijkcijfers haalt. Als je er je best voor moet doen is het niet alleen geen vermaak meer, het is op een bepaalde manier ook niet echt meer. De gecultiveerde houding die ontbreekt is er één die een symbolische kosmos weet te duiden.

mercurius noviomagensis

Geen opmerkingen:

Een reactie posten