bibliotheek

Wie dacht dat de openbare bibliotheek een openbare leeszaal was, heeft het grondig mis. De bibliotheek is een vermaakscentrum waar alleen kleine kinderen van cultureel kapitaalkrachtige ouders en vrouwen van een zekere leeftijd nog boeken lenen en waar verder vooral wordt geinternet door pubers, allochtonen en allochtone pubers.

Thank God for old girls, anders hadden schrijvers helemaal geen werk meer -- behalve kinderboekenschrijvers misschien.

collaboratie

Een intelligente roman over de gevolgen van collaboratie en de dunne scheidslijn tussen collaboratie en verzet is The Dream of Scipio van Iain Pears, waarin drie personages op hun eigen manier met dat dilemma omgaan. Pears laat eigenlijk zien dat verraad niet per se zit in samenwerken met de vijand, maar in het verloochenen van je diepste geloof.

Wat nu als je een Griekse filosoof bent, zoals Posidonius, en gelooft in de Pax Romana? Laat hierbij aangetekend zijn dat de Romeinen Athene haar zelfstandigheid afgenomen hebben, terwijl Posidonius -- tenminste volgens Tom Holland -- bepleit dat de oude idealen het beste onder Romeinse heerschappij kunnen worden verwezenlijkt. 

Is Posidonius een verrader?

(Meer over de meningen van Posidonius volgt, gebaseerd op zijn eigen teksten.)

Mercurius Noviomagensis

echtheid op televisie

In N+1 lezen wij dat er een crisis in de humaniora is. Zelfs Martha Nussbaum probeert er iets aan te doen. Het probleem is niet dat niemand weet waar de humaniora voor zijn -- Bildung: het ontwikkelen van een gecultiveerde houding door hogere cultuur -- de woorden zullen vast ooit wel eens in de oren van politici hebben geklonken, maar dat de aanhangers van management (al dan niet New Public) zich zelfs niet kunnen voorstellen wat zoiets betekent. Voor de nieuwe filistijnen zijn "kunst en cultuur" namelijk gewoon vermaak, of zoals zij zouden zeggen, entertainment. Het meest vermakelijk zijn de 'fun' (voetbal, O, O Tirol) en de kitsch, met name reality kitsch (Idols, Boer zoekt vrouw). Reality tv had beter virtual reality tv kunnen heten. De afwijkingen van  wat de bedoeling was, zoals het gedrag van boer Richard, zijn niets meer of minder dan het werkelijkheidseffect van Roland Barthes, een verwijzing die zegt, "ik ben echt" maar die eigenlijk onderdeel van de productie is. De waardering die Henk Bleker in het openbaar voor Boer zoekt vrouw beleed, is dan weer het werkelijkheidseffect in de politiek: door een uitlating te doen die van iedereen had kunnen komen is de staatssecretaris een gewoon mens, een echt mens. Geen suggestie dat politiek, wetenschap of kunst niet onmiddellijk toegankelijk mag zijn, met andere woorden geen hint dat wat het meest werkelijk is juist datgene is dat niet meteen echt lijkt.  Vandaar ook het onbegrip voor alles dat moeilijk is en (dus) slechte kijkcijfers haalt. Als je er je best voor moet doen is het niet alleen geen vermaak meer, het is op een bepaalde manier ook niet echt meer. De gecultiveerde houding die ontbreekt is er één die een symbolische kosmos weet te duiden.

mercurius noviomagensis

Meer Posidonius

het ligt voor de hand om in Francis Fukuyama een hedendaagse Posidonius te zien (al betwijfel ik of hij over tweeduizend jaar nog gelezen wordt), maar wellicht is Alexander Pechtold er ook een.

In het werk van de historicus Diodorus Siculus vinden we trouwens de echte Posidonius.

-- Mercurius Noviomagensis

Het dilemma van Posidonius

De Griekse filosoof Posidonius leefde ten tijde van de late Romeinse republiek. Hij verkondigde dat het goed was dat Rome de mediterrane wereld beheerst, immers Rome bracht vrede. Zijn collega Aristion dacht daar heel anders over en was er als de kippen bij om de Romeinen in 88 v.Chr Athene uit te gooien -- hetgeen Athene duur kwam te staan, toen de Romeinse generaal Sulla alle opstandelingen na een korte belegering uit de weg ruimde. Eigen schuld, dikke bult, zo was zo ongeveer Posidonius reactie. Had Posidonius gelijk of was hij een laakbare apologeet voor een Empire (om met Negri en Hardt te spreken) dat de pax Romana als dekmantel gebruikte. Hoe zit het met al die intellectuelen nú die zich opstellen aan de zijde van de macht enerzijds en met al die intellectuelen die spelen met het vuur van de Opstand anderzijds? Het gaat er nu niet om wie er gelijk heeft, maar of de argumenten tegen collaboratie opwegen tegen de argumenten contra collaboratie.
Een complicerende factor is dat wie zich voordoet als opstandeling net zo goed kan collaboreren met de zittende macht; het discours van de opstand is namelijk het discours van de 'linkse' politieke partijen, of ze regeren of niet. Met andere woorden, is links een Posidonius die lijdt aan mauvaise foi (kwade trouw)?

Welk zelfbeeld heeft het Westen?

Sinds grofweg het einde van WOI is het zelfbeeld van Europa radicaal anders geworden. In welke opzichten is het zelfbeeld anders geworden en wat zijn de gevolgen van deze verandering? Gedurende de komende weken zullen we dit zelfbeeld analyseren aan de hand van een aantal voorbeelden. De achtergrond van deze analyse is de constatering dat ons zelfbeeld een erg sterke negatieve kleuring geeft aan de berichtgeving over Europese en Amerikaanse politiek.

Ludwig Kamphausen

Je hoeft geen ketter in de linkse kerk te zijn om te zien dat er een opmerkelijke vorm van group think heerst in weldenkende kringen. Kolonialisme is altijd slecht, democratie is altijd goed, om één in het oog springend voorbeeld te noemen. Als we een bank laten omvallen stort het hele systeem in, om een andere gemeenplaats te citeren. Meningen worden nagepraat en waarden gaan door voor feiten. Niet dat het vigerende alternatief werkelijk een alternatief is. Wie niet weldenkend is, is vaak vuilbekkend. Dat kan heel amusant zijn, maar zelfs niet elke goede grap is ook een goed argument. Wij stellen vragen bij de 'feiten' en formuleren tegendraadse antwoorden (SK).

We zijn begonnen!