De universiteiten zijn geen Charlie

Terwijl iedereen ‘je suis Charlie’ roept blijkt uit de praktijk dat toch niet iedereen in dit land feitelijk nou zo voor het vrije woord is. Neem nu de universiteiten. Daar is in het academische jaar 2014-2015 het volgende aan de hand:

·         Aan een faculteit van de Radboud Universiteit is een docent weggewerkt omdat hij kritiek heeft op het onderwijs beleid van de universiteit.  Deze docent zou, volgens zijn ‘leiding gevende’  ’niet genoeg van de universiteit houden.’

·         Een hoogleraar van een andere faculteit aan de dezelfde universiteit heeft te horen gekregen dat hij geen college over de filosofie van Kant meer mag geven.

·         Bij de Vrije Universiteit worden colleges bezocht door collega docenten die, met een formulier er bij, controleren of er wel genoeg aandacht aan diversiteit wordt besteed.

·         De Erasmus Universiteit schaft filosofie als bachelor studie af. En ook als zelfstandige master.

·         Een medewerker van een universiteit had de plannen van de Erasmus Universiteit met filosofie naar buiten gebracht. Deze persoon heeft van zijn universiteit te horen gekregen dat dit niet mag.

·         Aan alle Nederlandse universiteiten worden Letteren studies afgeschaft.

·         Er is steeds minder ruimte aan de universiteiten voor zuivere wiskunde.

·         Het NWO wordt hervormt. In het nieuwe NWO beslissen lieden van de overheid en van het bedrijfsleven over welke onderwerpen wetenschappelijk onderzocht worden. De wetenschappers zelf nemen deze beslissingen niet meer. Een van de gevolgen is dat Geesteswetenschappen de facto wordt afgeschaft.

Dit heeft de volgende consequenties: gezien de vrijheid van meningsuiting over de relatie tussen overheid en burgers gaat en gezien de overheid mede heeft beslist dat zij zelf en het bedrijfsleven beslissen wat wetenschappers gaan onderzoeken, moeten we toch toegeven dat de overheid de ruimte om vrije meningen gefundeerd te kunnen uiten sterk verkleint heeft.

En de universiteit zelf vechten nou niet bepaald voor het vrije woord. Zoals uit het bovenstaande blijkt is de academische vrijheid aan de universiteiten bijna nul.

Nu is het dus wel vreemd dat de premier, de burgemeesters van de grote steden, diverse ministers ‘je suis Charlie roepen’. En de Radboud Universiteit heeft nu op de openbare schermen die op de hele campus te vinden zijn ‘je suis Charlie staan’. Al deze mensen zouden de tekst moeten ver anderen. ‘Wij zijn collaborateurs’ zou beter zijn.

Ludwig Kamphausen